Ana sayfa Hakkında Yardım
Bestekar
MUALLİM İSMÂİL HAKKI BEY (1865-1927)
Fotoğraf
Özgeçmişi
İsmail Hakkı Bey, 1865 yılında İstanbul'da doğdu. Babası 'İdare-i Husûsiye' memurlarından hanende Reşid Efendi'dir. Mahallesine yakın câmilerde okuduğu ezanlarla sesinin güzelliği dikkat çekmiş, bu sesi duyan yüksek dereceli bir saray görevlisi, İsmail Hakkı Bey'in Muzika-i Humayun'a alınmasına aracı olmuştur. O zamanlar Enderûn' da, geleneksel öğretim ölçüleri içinde Suyolcu Lâtif Ağa'dan mûsikî öğrenerek bir çok fasıl geçmiştir. Bir taraftan da Muzika-i Humayûn hocalarından Batı mûsikîsi ve Batı notası öğrenmiştir. O zamanki Enderun mûsikîşinaslarının hemen hemen hepsi Hamparsum notası bildiğinden bu notayı da öğrenmiş, kısa sürede 'Sersazende'liğe terfi ettirilmiş, daha sonra 'Kolağası' rütbesi ile müezzinbaşı olmuştur. 1908'de 'Meşrutiyet'in ilânından sonra, önce 'Mûsikî-iOsmanî' topluluğunu daha sonra aynı ismi taşıyan 'Mekteb' i kurdu. Her iki şekliyle de hem düzenli bir sistem içinde öğrenci yetiştirdi, hem de mûsikîsever İstanbullulara iyi icrâ örnekleri sundu. Darülelhan adı altında açılan, sonra İstanbul Belediye Konservatuarı adını alan öğretim kurumunda 'Tertip ve Tasnif Heyeti' üyeliği ve 'Fasıl Şefliği' ve 'Solfej Muallimliği' yaptı. İsmail Hakkı Bey, 30 Aralık 1927 tarihinde öldü. Ölümünden sonra nota koleksiyonu, nota defterleri, kitap ve evrakı Türkiye Radyoları döneminde kurumumuzca satın alınarak TRT Müzik Dairesi'nin arşivine kazandırılmış, geçtiğimiz yıllarda Osmanlı Devlet arşivlerine devredilmiştir. Şehnaz, Bûselik, Hisar, Nişaburek, Mahûr, Yegâh, Acem Kürdî, Ferahfeza, Neveser, Evcârâ, Tarz-ı Nevin gibi makamların fasıllarını tanıttı. Bunlara göre nispeten daha az kullanılan Muhayyer Sünbüle, Pençgâh, Kürdî, Gerdaniye, Rahatülervah, Zavil, Nikriz, Acem gibi makamlardan da örnek eserler besteledi. İsmail Hakkı Bey, her formda olmak üzere, toplam bine yakın eser bestelemiştir. Bunlara içinde sayısı otuzu bulan Marş, Operet ve dini eserleri de dahildir. Bestelediği operetlerde alışılmışlığın dışına çıkıp, orkestra yerine 'incesaz' takımı kullanarak kısa sürede bu şeklin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Öyle ki, Dr. Suphi Ezgi 'Lâle Devri' operetini 'incesaz' biçimini örnek alarak bestelemiştir. Türk Mûsikîsi'nin dışına çıkarak Yahudilerin vermiş olduğu İbranice güfteler üzerine, Sinagog ve Havra'larda okunması için dinî eserler bestelemiştir. İsmail Hakkı Bey'in bilinen nazari eserleri: 'Solfej' yâhut ' Nota Dersleri',' Usûlat',' Solfej, Makamat ve İlâveli Nota Dersleri',' Mahzen-i Esrar-ı Mûsikî' yâhut Teganniyât-ı Osmanî. Mûsikî eserleri: 6 Operet, 15 Peşrev, 21 Saz Semâisi, 5 Kâr, 1 Kâr-ı Nâtık, 1 Methal, 10 Dinî Eser, 8 Oyun Havası, 17 Zeybek, 2 Longa, 30 Beste, 26 Ağır Semâi ve Aksak Semâi, 3 Sengin Semâi, 36 Yürük Semâi ile yaklaşık 320 Şarkıdan oluşmaktadır.kaynak:trtkulliyat.com